Koza rasy karpackiej to stara rasa kóz, licznie występująca na przełomie XIX i XX na terenach górskich i podgórskich, m.in. Podkarpacia (w Polsce odmiana biała, na Ukrainie i w Rumunii odmiany barwne), z czasem wypierana przez uszlachetnione gatunki, aż do niemal całkowitego zaniku rasy. W 2005 roku odnaleziono kilka, być może ostatnich, egzemplarzy kóz karpackich w Polsce, a Instytut Zootechniki w Balicach k. Krakowa podjął starania uratowania tej ginącej rasy. Na początku 2012 roku w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Zootechniki w Odrzechowej stado kóz osiągnęło stan 40 matek...
Od tego zdjęcia znalezionego w internecie wszystko się zaczęło...
/fot. dr inż. Mirosław Piasecki/
Nasza przygoda z kozami zaczęła się rok wcześniej i to właśnie od przedstawicielki tej ciekawej i pięknej rasy. Gdy w internecie natrafiliśmy na zdjęcia i historię kóz karpackich 'zachorowaliśmy' na 'karpatki' - 10 miesięczna 'Hrabianka' przyjechała do nas z jednej z nielicznych hodowli kóz karpackich w kraju dzielnie znosząc niemal 400 kilometrową podróż (zdecydowanie dzielniej od nas). Do Hrabianki niebawem dołączył okazały kozioł (i wielki pieszczoch), czyli Fuksik vel Fidel, który sprawdził się jako ojciec i w lutym 2012 roku, w środku mroźnej zimy, urodziła się u nas parka - koziołek i kózka, a tym samym i my znaleźlismy się w programie przywracania rasy kóz karpackich.
Pierwsze dni po urodzeniu koźlaków...
...i pierwsze spacery
Koza karpacka to rasa typowo górska, cechuje się dużą odpornością i mniejszymi wymaganiami bytowymi (można trzymać je na pastwisku zapewniając wiatę osłaniajacą od wiatru i deszczu). Kozy osiągają masę ok. 40-45 kg przy wysokości w kłębie do 55 cm, a kozły ok. 50 kg przy wysokości do 60 cm. Są to kozy o umaszczeniu białym, sierści półdługiej: u kóz długość włosa sięga 20 cm, u kozłów 30 cm. Posiadają bródkę (u kozłów bardzo obfita) i charakterystyczną grzywkę nad oczami, która samcom dodaje specyficznego, 'zalotnego' uroku. U kóz rogi są cienkie i skierowane ku tyłowi, u kozłów rogi są potężne i rozłożyste (nawet do 1,5 metra), z charakterystycznym skrętem. Kozy karpackie reprezentują typ mleczny. Nas urzekły duża odwagą i zadziwiającym charakterem, potrafią być zarazem dzielne jak i bardzo przyjazne oraz ufne. Mamy nadzieję, że przyczynimy się do tego, że już na stałe wrócą w górski krajobraz Karpat.
